Czyste powietrze 2024 – zasady i zmiany

Decydując się na wymianę starego źródła ogrzewania w swoim domu, możemy skorzystać z dofinansowania z programu „Czyste Powietrze”.

Dowiedz się, na czym polega to wsparcie finansowe, jakie kryteria należy spełnić i jak je uzyskać. Serdecznie zapraszamy do zapoznania się z całym poradnikiem.

Czym jest program Czyste Powietrze?

Czyste Powietrze to program, w ramach którego możliwe jest uzyskanie dopłaty do wymiany pieca starego typu, czyli tzw. kopciucha, jak również przeprowadzenie termomodernizacji domu jednorodzinnego. W 2022 zostały wprowadzone pewne zmiany, które jeszcze bardziej uatrakcyjniają ofertę programu – wspomnimy o nich w dalszej części poradnika.

Jeżeli zatem do tej pory jeszcze nie udało Ci się wymienić kopciucha – jest to świetna okazja, aby uzyskać środki w ramach programu Czyste powietrze i Czyste Powietrze plus!

Od momentu uruchomienia programu zostało podpisanych ponad 340 000 umów, natomiast budżet programu wynosi aż 103 miliardy złotych (stan na koniec sierpnia 2022).

Kryteria dofinansowania

Poziom dofinansowania zależy od dochodów beneficjentów, czyli gospodarstw domowych. Wygląda to więc następująco:

	Gospodarstwa jednoosobowe	Gospodarstwa wieloosobowe
Podstawowy	Dochód roczny gospodarstwa domowego nieprzekraczający kwoty 100.000 zł	Dochód roczny gospodarstwa domowego nieprzekraczający kwoty 100.000 zł
Podwyższony	2651 zł	1894 zł
Najwyższy	1526 zł	1090 zł

Co zmieniło się w programie Czyste Powietrze w 2023 roku?

Od 3 stycznia 2023 ruszyła kolejna odsłona programu Czyste Powietrze, która wprowadziła kolejne zmiany i tutaj również wpływ miała inflacja. Poniżej wymieniliśmy najważniejsze z nich:

• wyższe kwoty dofinansowania,
• podniesienie progów dochodowych,
• możliwość rozszerzenia wniosku o ulgę termomodernizacyjną, jeśli wcześniejszy wniosek obejmował jedynie wymianę pieca,
• zmiany w Kredycie Czyste Powietrze.

Zmiany w programie Czyste Powietrze w 2023 roku dotyczą także obowiązku przeprowadzenia audytu energetycznego budynku.

Czyste Powietrze plus – prefinansowanie

Prefinansowanie to dodatkowa opcja wprowadzona wraz z programem Czyste Powietrze Plus – przyjrzyjmy się zatem obowiązkom, które wynikają z wniosku o jego wypłacenie.

Przede wszystkim należy pamiętać, aby podpisać wszystkie umowy na realizację przedsięwzięć z maksymalnie trzema firmami, co do których „statusu” są określone także pewne wymagania, a mianowicie:

• firma musi działać na rynku usług budowlanych, remontowych lub montażowych od co najmniej 1 roku,
• lub posiadać 5 zrealizowanych projektów w ramach programu Czyste Powietrze.

Pewnym ułatwieniem jest jednak to, że wzór takiej umowy znajduje się na rządowej podstronie „Materiały do pobrania” na czystepowietrze.gov.pl.

Kredyt Czyste Powietrze

Jak za chwilę się dowiesz, w podstawowym i podwyższonym progu dochodowym, beneficjenci wciąż są zobowiązani do poniesienia pewnych kosztów, nawet biorąc pod uwagę wprowadzone w 2022 roku prefinansowanie. Odbiorcami programu są osoby, które w dużej części mogą po prostu nie dysponować środkami na przeprowadzenie tak kosztownych inwestycji - szczególnie, że bardzo często są właścicielami domów wymagających wielu prac remontowych.

Z tego powodu wiele banków uruchomiło, we współpracy z NFOŚiGW, specjalną ofertą Kredytu Czyste Powietrze na preferencyjnych warunkach. Oznacza to, że już na samym początku możemy uzyskać środki na inwestycje (oczywiście muszą one zostać przeznaczone w min. 95% koszty kwalifikowane), które później można spłacić z środków uzyskanych w dotacji.

Zmianą w kolejnej odsłonie programu w 2023 roku pod kątem Kredytu Czyste Powietrze jest fakt, że środki z Kredytu można przeznaczyć na inwestycje rozpoczęte do 6 miesięcy przed dniem złożenia wniosku w jednym z współpracujących banków. Wcześniej kredyt był udzielany wyłącznie na prace wykonywane od dnia złożenia wniosku.

Należy też zaznaczyć, że Kredyt Czyste Powietrze przeznaczony jest dla beneficjentów kwalifiukujących się do podstawowego i podwyższonego poziomu dofinansowania.

Ile wynosi dofinansowanie z programu Czyste Powietrze?

Dofinansowanie w ramach programu Czyste Powietrze może sięgać… nawet 100% inwestycji. Dotacja podzielona jest na trzy poziomy: podstawowy, podwyższony i najwyższy poziom dofinansowania. W przypadku dwóch ostatnich możliwa jest wspomniane prefinansowanie 50% kosztów w kwotach do 23.500 zł (podwyższony poziom) lub 39.500 zł (najwyższy poziom dofinansowania). Jest jedno ale – kwoty te dotyczą układów z mikroinstalacją fotowoltaiczną.

Poziom dofinansowania	Maksymalne dofinansowanie	Prefinansowanie
Podstawowy	66.000 zł	-
Podwyższony	99.000 zł	49.500 zł
Najwyższy	135.000 zł	67.500 zł

Na co można przeznaczyć środki z programu Czyste Powietrze?

Wsparcie finansowe w ramach programu Czyste Powietrze można przeznaczyć zarówno na projekty, które są obecnie w trakcie realizacji, jak i jeszcze nierozpoczęte oraz zakończone.

Trzeba jednak pamiętać, że w rozliczeniu nie zostaną uwzględnione koszty poniesione 6 miesięcy wcześniej niż przed złożeniem wniosku!

Dofinansowanie można przeznaczyć na:

• wymianę starego pieca na ekologiczne źródło ciepła, które spełnia wymagania Programu;
• wykonanie lub modernizację instalacji centralnego ogrzewania (co) lub ciepłej wody użytkowej (cwu);
• instalację wentylacji mechanicznej;
• mikroinstalację fotowoltaiczną;
• ocieplenie domu;
• wymianę okien i drzwi (z robocizną)

Koszty kwalifikowane

Najbardziej skomplikowana kwestia leży jednak w samych, konkretnych kosztach kwalifikowanych. Przede wszystkim trzeba wiedzieć, że w ramach programu Czyste Powietrze można wykonać układ z pompą ciepła zasilany fotowoltaiką – jest to najbardziej korzystne rozwiązane, szczególnie w dobie niepewności na rynku energetycznym. Program Czyste Powietrze pozwala też na dofinansowanie wymiany okien i docieplenie budynku, co jest kluczową kwestią pod kątem oszczędności na ogrzewaniu.

Należy też wiedzieć, że niektóre pozycje z listy wymagają wymiany starego pieca. 

Najlepiej wszystkie informacje zobrazuje poniższa tabela:

Nazwa kosztu	Maksymalna kwota finansowania (Maks. %) - poziom podstawowy	Maksymalna kwota finansowania (Maks. %) - poziom podwyższony	Maksymalna kwota finansowania (Maks. %) - poziom najwyższy
Audyt energetyczny	12 000 zł (100%)	12 000 zł (100%)	12 000 zł (100%)
Podłączenie do sieci ciepłowniczej wraz z przyłączem	12 200 zł (55%)	17 800 zł (80%)	22 200 zł (100%)
Pompa ciepła powietrze/woda	12 600 zł (40%)	22 000 zł (70%)	31 500 zł (100%)
Pompa ciepła powietrze/woda (o podwyższonej klasie efektywności energetycznej)	19 400 zł (55%)	28 100 zł (80%)	35 200 zł (100%)
Pompa ciepła powietrze/powietrze	4 400 zł (40%)	7 800 zł (70%)	11 100 zł (100%)
Gruntowa pompa ciepła o podwyższonej klasie energetycznej	28 000 zł (55%)	40 700 zł (80%)	50 900 zł (100%)
Kocioł gazowy kondensacyjny	6 100 zł (40%)	10 700 zł (70%)	15 300 zł (100%)
Kotłownia gazowa	8 300 zł (45%)	13 900 zł (70%)	18 500 zł (100%)
Kocioł olejowy kondensacyjny	7 400 zł (40%)	13 000 zł (70%)	18 500 zł (100%)
Kocioł zgazowujący drewno	6 600 zł (40%)	11 700 zł (70%)	20 400 zł (100%)
Kocioł na pellet drzewny	5 600 zł (40%)	9 700 zł (70%)	13 900 zł (100%)
Kocioł na pellet drzewny o podwyższonym standardzie	9 100 zł (45%)	14 300 zł (70%)	20 400 zł (100%)
Ogrzewanie elektryczne	5 600 zł (40%)	9 700 zł (70%)	13 900 zł (100%)
Instalacja centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej	8 100 zł (40%)	14 300 zł (70%)	20 400 zł (100%)
Wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła	6 700 zł (40%)	11 700 zł (70%)	16 700 zł (100%)
Mikroinstalacja fotowoltaiczna	6 000 zł (40%)	9 000 zł (70%)	15 000 zł (100%)

Nowością w programie Czyste Powietrze od 2023 roku jest tak jak wspomnieliśmy rozszerzenie katalogu kosztów kwalifikowanych o rozwiązania ocieplające budynek.

Nazwa kosztu	Maksymalna wartość dofinansowania (%) - poziom podstawowy	Maksymalna wartość dofinansowania (%) - poziom podwyższony	Maksymalna wartość dofinansowania (%) - poziom najwyższy
Ocieplanie przegród budowlanych	50%	75%	90%
Stolarka okienna	40%	70%	90%
Stolarka drzwiowa	40%	70%	90%
Bramy garażowe	40%	70%	90%

Jak złożyć wniosek o dofinansowanie z programu Czyste Powietrze?

Składanie wniosków o dofinansowanie z programu Czyste Powietrze możliwe jest jedynie za pośrednictwem wniosku wygenerowanego na stronie NFOSIGW. Dokument można złożyć przez Internet, jeśli podpiszemy go podpisem elektronicznym lub profilem zaufanym. Jeżeli decydujemy się natomiast na tradycyjną formę – wniosek należy wydrukować, podpisać ręcznie i przesłać pocztą lub złożyć bezpośrednio w Urzędzie Gminy.

Wniosek będzie rozpatrzony w ciągu 14 dni. Po pozytywnej weryfikacji w ciągu 2 tygodniu zostają wypłacone środki w ramach prefinansowania, czyli 50% wysokości dotacji.

Co należy zrobić po realizacji przedsięwzięcia?

Pozostała część dofinansowania (50%) lub całość kwoty (jeżeli mówimy o poziomie podstawowym) wypłacana jest natomiast po wykonaniu i udokumentowaniu wszystkich prac – wymagany jest protokół odbioru, jak również dowód na uregulowanie wkładu własnego przez beneficjentów programu. Chyba, że beneficjenci skorzystali z Kredytu Czyste Powietrze.

Pamiętaj, że okres realizacji przedsięwzięcia nie może przekroczyć 18 miesięcy od daty złożenia wniosku.

Podsumowanie

Program Czyste Powietrze to jeden z najbardziej popularnych dofinansowań na przedsięwzięcia związane z wymianą starego pieca na ekologiczne źródło ciepło, lecz również zyskanie wysokiej niezależności energetycznej poprzez możliwość uzyskania wparcia na mikroinstalację fotowoltaiczną – z pompami ciepła sprawdzi się świetnie, a na dodatek możesz liczyć przy tym na lepsze dofinansowanie.