Porównanie kosztów ogrzewania 2022

Nie da się zaprzeczyć, że porównanie kosztów ogrzewania może zainteresować każdą osobę, która szuka wydajnych sposobów ocieplania budynku. W 2021 r. nastąpiły znaczne podwyżki cen za energię, a można przypuszczać, że to jeszcze nie koniec.

Serdecznie zapraszamy więc do zapoznania się z przygotowanym przez nas dogłębnym porównaniem kosztów ogrzewania różnymi źródłami. Zapraszamy!

Rosnące ceny emisji CO2

Duży wpływ na wzrastające zarówno ceny gazu, jak i węgla, miał wprowadzony w 2005 roku system handlu uprawnieniami do emisji CO2. Jeszcze w 2017 r. ich cena wynosiła około 5 euro za tonę, natomiast od października 2020 roku nastąpił gwałtowny wzrost ceny emisji CO2 do ponad… 90 euro za tonę. Jako, że w naszym kraju większość energii elektrycznej pochodzi z wysokoemisyjnego węgla – ceny prądu wzrastają nawet gwałtowniej niż w przypadku innych krajów, które szybciej przechodzą na energię z OZE.

Program handlu uprawnieniami do emisji CO2 miał na celu „zobligowanie” Państw wspólnoty europejskiej (oraz Liechtenstein, Norwegii i Islandii) do ograniczenia emisji nadmiernej ilości gazów cieplarnianych z zakładów energetycznych i przemysłowych. Uprawnienia do emisji CO2 to obecnie już nawet 50% ostatecznej ceny paliw.

Jak oblicza się koszty ogrzewania?

W celu uzyskania wiarygodnego porównania kosztów ogrzewania należy rozpatrzeć różne wskaźniki. W pierwszej kolejności należy pamiętać, że występują dwa typy ogrzewania – związane ze spalaniem paliwa lub pozyskiwaniem, a następnie przekazywaniem energii cieplnej z innego źródła. Przedstawicielem pierwszej grupy są m.in. kotły gazowe, kotły na ekogroszek czy pellet, natomiast drugiej - pompa ciepła, czy kolektory słoneczne (tych ostatnich, nie weźmiemy jednak pod uwagę, gdyż służą jedynie ogrzewaniu wody w cwu).

„Fundamentalne” porównanie kosztów ogrzewania różnymi źródłami ciepła przeprowadzimy według dwóch wskaźników: sprawności cieplnej urządzenia grzewczego i ceny za kWh wytworzonej energii cieplnej.

W tym poradniku nie uwzględniamy innych kwestii związanych z kosztami ogrzewania, czyli inwestycji początkowej, systemu rozprowadzania ciepła po budynku czy jeszcze bardziej szczegółowych parametrów urządzenia grzewczego. Nie oszukujmy się – ilość „zmiennych” jest tak duża, że każdy przypadek należałoby rozpatrywać indywidualnie. W dalszej części artykułu omówimy jednak kilka z tych kwestii.

Sprawność cieplna urządzeń grzewczych

Istotnym, lecz nie kluczowym wskaźnikiem określającym „skuteczność” ogrzewania jest sprawność urządzenia grzewczego. Określa on wykorzystanie energii cieplnej (skumulowanej w paliwie) dostarczonej do urządzenia, a następnie przekazanej do budynku. Sprawność określana jest procentowo, a jej wartości dla poszczególnych paliw prezentują się następująco:

Rodzaj urządzenia grzewczego	Średnia sprawność grzewcza
Pompa ciepła	400%
Kocioł gazowy kondensacyjny	99%
Kocioł na ekogroszek	85%
Kocioł olejowy	93%
Zasypowy kocioł węglowy	60%
Grzejnik elektryczny	98%

Warto wiedzieć, że są to wartości jedynie szacunkowe i mogą różnić się w zależności np. od jakości wykonania samego urządzenia, jak również jego mocy (w przypadku pomp ciepła). Sprawność kotła jest więc dodatkowym wskaźnikiem, który pozwala określić opłacalność wykorzystania danego źródła energii, jednak przy rozpatrywaniu samych kosztów ogrzewania tak jak wspomnieliśmy – jest niewystarczający.

Sposób uzyskania sprawności grzewczej pompą ciepła nawet czterokrotnie większej od 100% tłumaczymy w artykule "Jak działa pompa ciepła?". Natomiast w przypadku gazowego kotła kondensacyjnego wynika to z wykroplenia (kondensacji) pary wodnej ze spalin, a tym samym odzyskania ciepła w niej zawartej na zasadzie odzysku strat.

Cena za kWh

Kolejnym ważnym czynnikiem, który należy wziąć pod uwagę, jest cena za kWh energii. Do jej określenia potrzebna nam jest wartość opałowa (oczywiście średnia – gdyż dokładna liczba zależy od jakości paliwa), jak również cena jednostkowa paliwa. Cenę za kWh obliczymy więc według następującego wzoru:

Średnia cena za kWh = cena jednostki / wartość opałowa

Źródło energii	Cena jednostki	Wartość opałowa
Gaz ziemny	3,80 zł	10 kWh/m3
Ekogroszek	1,50 z	7-8 kWh/kg
Węgiel kamienny	1,20 zł	6-8 kWh/kg
Olej opałowy	3,50 zł	10 kWh/dm3

W przypadku pomp ciepła i ogrzewania elektrycznego omijamy wartość opałową pod kątem tego wskaźnika, gdyż to elektrownie „odpowiadają” za wartość opałową – my otrzymujemy jedynie rachunek uwzględniający cenę za kWh według danej taryfy. W czerwcu 2022 roku cena wynosi około 0,77gr za 1kWh w taryfie całodobowej.

Cena za kWh energii uzyskanej energii grzewczej

Dokładniejszym wskaźnikiem, który wykorzystamy przy porównywaniu ogrzewania jest cena za kWh energii grzewczej trafiającej do budynku – a właśnie to powinno interesować nas najbardziej. Ten wskaźnik obliczymy poprzez podzielenie ceny za kWh przez sprawność kotła.

Wyniki według tego wzoru prezentują się więc zgoła inaczej:

Rodzaj urządzenia grzewczego	Średnia sprawność grzewcza	Cena za 1kWh energii zasilającej (cena jednostki / wartość opałowa)	Cena 1kWh uzyskanej energii cieplnej
Pompa ciepła	400%	0,77 zł	0,19 zł
Kocioł gazowy kondensacyjny	99%	0,38 zł	0,38 zł
Kocioł na ekogroszek	85%	0,18 zł	0,21 zł
Kocioł olejowy	93%	0,35 zł	0,37 zł
Zasypowy kocioł węglowy	60%	0,17 zł	0,28 zł
Grzejnik elektryczny	98%	0,77 zł	0,78 zł

Można więc zauważyć, że pompy ciepła stanowią najbardziej opłacalne w tym momencie źródło ogrzewania domu. Na kolejnym miejscu są kotły na ekogroszek i węgiel – trzeba jednak pamiętać, że w najbliższych latach przewiduje się wycofanie kotłów węglowych z użytku. Dopiero na kolejnym miejscu znajdują się kotły gazowe i kotły olejowe, a na szarym końcu grzejniki elektryczne – co nie powinno nikogo dziwić.

O czym należy wiedzieć przy porównywaniu kosztów ogrzewania?

Niestety sytuacja na rynku ciepłownictwa zmienia się w bardzo dynamicznym tempie. Uwarunkowania geopolityczne czy też wprowadzanie różnego rodzaju zmian w prawie energetycznym, mają ogromny wpływ na koszty ogrzewania. Można być jednak pewnym, że świat zmierza w kierunku odnawialnych źródeł energii i zapowiada się, że technologie OZE będą bardzo mocno wspierane przez rządy wspólnot i krajów.

Należy też wspomnieć, że póki co ceny gazu są regulowane przez Urząd Regulacji Energetyki – wszystko to zmieni się natomiast w roku 2024 roku, kiedy taryfy wyjdą „spod opieki” URE. Można spodziewać się w tym czasie bardzo dużych wzrostów cen za to paliwo.

Stopień izolacji termicznej budynku

Pamiętaj również, że za obniżenie kosztów ogrzewania w budynku odpowiada nie tylko wybór wydajnych i sprawnych źródeł ciepła, lecz również stopień termoizolacji budynku. Biorąc za przykład pompy ciepła – instalatorzy bardzo często zlecają najpierw ocieplić budynek, zamiast decydować się na większe urządzenie, generujące wyższe koszty ogrzewania. Prawdziwe oszczędności znajdują się w połączeniu termoizolacji i wydajnego źródła ciepła.

Pompy ciepła zasilane fotowoltaiką

W przypadku pomp ciepła trzeba pamiętać także o innej istotnej kwestii – otóż mogą one być zasilane energią elektryczną wytworzoną przez panele fotowoltaiczne. W ten sposób uzyskujemy ogrzewanie niemalże w pełni bezpłatne. Warto bowiem wziąć pod uwagę, że w obliczu wprowadzenia tzw. „Net-billingu” (zmiana sposobu rozliczenia za energię elektryczną z fotowoltaiki) wykorzystywanie prądu na własne potrzeby staje się najrozsądniejszym rozwiązaniem. Oczywiście wiąże się to z nieco większą inwestycją początkową, która może jednak zwrócić się o wiele szybciej, jeżeli sprawdzą się nasze przewidywania, co do wzrostu cen paliw tradycyjnych.

Układy hybrydowe

Przy omawianiu kosztów ogrzewania warto także uwzględnić połączenia kilku metod grzewczych w jeden hybrydowy układ. Z takiego rozwiązania korzystają głównie właściciele budynków, którzy nie chcą pozbywać się starego źródła energii (np. kotła kondensacyjnego) lub po prostu wolą „dywersyfikować” metody grzewcze w swoim domu.

Opłacalność stworzenia tego typu systemu wymaga dokładnej analizy kosztów i zapotrzebowania energetycznego budynku. Trzeba jednak zaznaczyć, że ogólnie rzecz ujmując, takie rozwiązanie sprawdzi się raczej w strefach zimnych, do których należą nieliczne obszary na terenie naszego kraju.

Porównanie kosztów ogrzewania podłogowego i tradycyjnego

Na ostateczne koszty ogrzewania ma wpływ wiele innych czynników – również związanych z technologią rozprowadzania ciepła po budynku. Właśnie z tego powodu pozwoliliśmy napisać kilka słów na ten temat.

Po pierwsze należy wspomnieć o podstawowej różnicy pomiędzy ogrzewaniem podłogowym, a grzejnikowym. Temperatura wody zasilającej „podłogówkę” wynosi maksymalnie +40°C, natomiast przy tradycyjnych grzejnikach spotkamy się z temperaturami rzędu nawet +70°C. Można więc od razu zauważyć, że ogrzewanie podłogowe jest po prostu wydajniejsze – ogrzanie wody do wyższej temperatury wymaga bowiem większej energii, co wiąże się z wyższymi kosztami eksploatacji.

Należy też zaznaczyć, że ogrzewanie podłogowe idealnie współgra z pompami ciepła, które w ostatnim czasie przeżywają prawdziwy „boom”. Największą wydajność osiągają one bowiem przy temperaturze ok. +35°C wody na wylocie, co sprawia, że ogrzewanie budynku staje się jeszcze oszczędniejsze, gdyż odpowiednio dobrana pompa (przy podłogówce o niższej mocy) zapewni nam komfort termiczny.

Pomimo że wykonanie ogrzewania podłogowego jest droższe, to inwestycja powinna zwrócić się nawet w ciągu 2-3 lat biorąc pod uwagę koszty ogrzewania „wysokotemperaturowego”. Warto jednak zaznaczyć, że mówimy o sytuacji, w której system ogrzewania jest dopiero projektowany. W przypadku już wykończonego domu zrywanie podłogi, a następnie jej ponowne zakładanie przy jednoczesnym dostosowaniu systemu do istniejących warunków – nie zawsze jest ekonomicznie uzasadnione. Lepszym rozwiązaniem jest z reguły zakup pompy ciepła o wyższej mocy.

Podsumowanie

Porównując koszty ogrzewania w 2022 r. nie sposób nie zauważyć, że ekologiczne pompy ciepła stały się najbardziej opłacalnym wyborem – szczególnie w przypadku nowego budownictwa. Na dodatek możliwości jeszcze większego ograniczania kosztów ogrzewania domu poprzez zastosowanie fotowoltaiki zasilającej pompę ciepła praktycznie „eliminuje” konkurencyjne źródła ciepła. Trzeba jednak pamiętać, że w przypadku pompy ciepła bardzo ważny jest dobór urządzenia o odpowiednich parametrach, jak również profesjonalny montaż.