Pompa ciepła split – jak działa, cena, zalety

Pompa ciepła split to obok monobloków jeden z dwóch najważniejszych typów powietrznych pomp ciepła. W dzisiejszym poradniku omówimy wszystkie kwestie związane z tym urządzeniem grzewczym.

Budowa i zasada działania pompy ciepła split

Pompa ciepła typu split to ekologiczne urządzenie grzewcze (w niektórych wersjach również chłodnicze), które podobnie jak pompa ciepła typu monoblok, wykorzystuje energię z otoczenia. Różnica polega na tym, że składa się z dwóch odrębnych jednostek, wewnętrznej i zewnętrznej, a nie pojedynczej jednostki zewnętrznej, jak ma to miejsce w przypadku monobloków.

Oto kluczowe elementy budowy i działania tego typu pompy ciepła:

• jednostka zewnętrzna - znajduje się na zewnątrz budynku i jest odpowiedzialna za pobieranie energii cieplnej z otoczenia. Zawiera parownik, w którym czynnik chłodniczy (np. R32) pochłania ciepło z zewnętrznego powietrza, nawet w niskich temperaturach.
• jednostka wewnętrzna - umieszczona wewnątrz budynku, najczęściej w pomieszczeniu technicznym lub piwnicy. Zawiera kluczowe komponenty takie jak sprężarka, skraplacz i zawór rozprężny. Sprężarka podnosi temperaturę skompresowanego czynnika chłodniczego, który następnie przekazuje ciepło do systemu grzewczego w budynku.
• połączenie rurociągowe - jednostki wewnętrzna i zewnętrzna są połączone przewodami, przez które przepływa czynnik chłodniczy. Te rury są izolowane, aby minimalizować straty ciepła.
• pompa obiegowa i system grzewczy - pompa obiegowa w jednostce wewnętrznej pomaga w przepływie wody między źródłem ciepła a systemem grzewczym, jak np. ogrzewanie podłogowe lub grzejniki. Dzięki temu ciepło jest efektywnie rozprowadzane po całym budynku.
• zawór czterodrożny - zawór ten, znajdujący się w jednostce wewnętrznej, umożliwia przełączanie pompy ciepła między trybem ogrzewania a chłodzenia, co jest szczególnie przydatne w sezonie przejściowym.

Czy pompa ciepła split jest lepsza od monobloków?

Nie da się jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie, gdyż zależy to od konkretnego przypadku i oferty danego producenta. Z tego powodu zachęcamy do zapoznania się z przygotowanym przez nas rankingiem pomp ciepła i obszernymi recenzjami, w których opisujemy każdą serię pomp ciepła danego producenta z osobna.

Można przyjąć, że pompa ciepła split jest w naszej ocenie po prostu bardziej „pewnym rozwiązaniem”. Warto wspomnieć bowiem, że przy montażu nie trzeba myśleć o zabezpieczeniach przeciwzamrożeniowych, co wykonuje się w przypadku pomp ciepła typu monoblok. Wynika to z faktu, że w splitach cały układ hydrauliczny przeniesiony jest do jednostki wewnętrznej, co niweluje ryzyko zamarznięcia wody.

Pompy ciepła monoblok z reguły mają nieco lepszą wydajność ze względu na bardziej kompaktową budowę. Trzeba jednak zaznaczyć, że producenci mierzą wydajność urządzeń grzewczych na wylocie. Tak więc monoblok ma trochę przewagi w takich testach – wylot wody jest „wcześniej” w układzie, a w splitach temperatura wody jest mierzona dopiero w jednostce wewnętrznej, co może powodować minimalne straty ciepła.

Pompy ciepła split cechują się też nieco wyższym poziomem hałasu – ponownie ze względu na większą „otwartość” układu. Różnice są jednak minimalne i praktycznie niesłyszalne.

Charakterystyka montażu pompy ciepła split

Montaż pompy ciepła typu split jest nieco bardziej wymagający niż pomp ciepła typu monoblok. Wynika to z faktu konieczności napełnienia układu czynnikiem roboczym na miejscu – w przypadku pomp ciepła typu monoblok, czynnik wpompowany jest fabrycznie. Oznacza to konieczność posiadania przez firmę instalatorską odpowiednich uprawnień f-gazowych.

Połączenie pomiędzy jednostką zewnętrzną i wewnętrzną musi być wykonane precyzyjnie, aby uniknąć ryzyka rozszczelnienia. Często wymagane jest także przeprowadzenie dodatkowych połączeń w układach niż w przypadku zwartych układów z pompą ciepła monoblok.

Niesie to za sobą jednak pewne udogodnienia – w przypadku ewentualnej awarii, dostęp do poszczególnych komponentów układu jest ułatwiony. Pompa ciepła split daje także więcej elastyczności w zakresie rozbudowy czy modyfikacji instalacji.

Pompa ciepła typu split All-in-one

Warto poświęcić chwilę na omówienie bardzo popularnego rozwiązania w obszarze pomp ciepła typu split – czyli All-in-one. Oznacza to, że jednostka wewnętrzna połączona jest bezpośrednio ze zbiornikiem na ciepłą wodę użytkową czy nawet buforem ciepła. Zalety takiego rozwiązania to przede wszystkim atrakcyjniejsza cena, która wynika z zakupu całego zestawu. To także większa oszczędność miejsca ze względu na kompaktowość tego rozwiązania i gwarancja od jednego producenta na całe urządzenie grzewcze wraz ze zbiornikiem na wodę użytkową!

Ceny pomp ciepła split

Ceny pomp ciepła split mieszczą się w przedziale od 20 000 do nawet 50 000 zł w wersjach All-in-one. Zależą one przede wszystkim od renomy producenta, mocy, wyposażenia, dodatkowych funkcji czy zastosowania konkretnych technologii.

Dowiedz się więcej na temat cen pomp ciepła.

Jaki czynnik chłodniczy w pompach ciepła split – R290, R32 czy R410A?

Wybór czynnika chłodniczego w pompach ciepła typu split jest kluczowy, ponieważ wpływa na efektywność, ekologię i bezpieczeństwo użytkowania urządzenia. R290, znany również jako propan, jest uważany za ekologiczną opcję ze względu na bardzo niski potencjał globalnego ocieplenia (GWP). Jest jednak łatwopalny, co wymaga dodatkowych środków bezpieczeństwa przy instalacji i eksploatacji.

Z kolei czynnik R32, obecnie coraz bardziej popularny, oferuje lepszą efektywność energetyczną i niższy wpływ na środowisko niż starsze czynniki, takie jak R410A, i również posiada niższy GWP. Mimo to, jest nieco łatwopalny.

R410A, choć nadal powszechnie stosowany z powodu swojej efektywności i stabilności, jest krytykowany za wysoki potencjał ocieplenia globalnego i stopniowo jest wycofywany na rzecz bardziej zrównoważonych alternatyw. Wybór czynnika zależy więc od priorytetów właściciela dotyczących: efektywności, wpływu na środowisko oraz lokalnych regulacji dotyczących bezpieczeństwa.

Jaka moc pompy ciepła typu split?

Dobór mocy pompy ciepła typu split jest kluczowym elementem projektowania efektywnego systemu grzewczego, który będzie dostosowany do specyficznych potrzeb danego obiektu. Moc urządzenia, wyrażona w kilowatach (kW), powinna być zgodna z wielkością budynku, jego izolacyjnością oraz klimatem regionu.

Na przykład, dla nowocześnie izolowanych domów jednorodzinnych o powierzchni około 100-120 m², często wystarczająca jest pompa o mocy około 8 kW. Natomiast w przypadku budynków o podobnej wielkości, ale słabiej ocieplonych, lepszym wyborem może być pompa o mocy 10 kW, zapewniająca odpowiednią efektywność grzewczą nawet w chłodniejsze dni.

Dla większych, mniej efektywnych energetycznie domów, na przykład takich o powierzchni 150-200 m² z nieodpowiednią izolacją, może być konieczne zastosowanie pompy ciepła o mocy 16 kW lub większej.

Współcześnie coraz popularniejsze stają się pompy ciepła inwerterowe z modulowaną mocą. Technologia inwerterowa pozwala na automatyczne dostosowanie mocy urządzenia do aktualnego zapotrzebowania na ciepło w budynku, co zwiększa efektywność energetyczną całego systemu.

Dzięki temu pompy inwerterowe mogą pracować z większą sprawnością i mniejszym zużyciem energii, szczególnie w okresach przejściowych, kiedy zapotrzebowanie na ciepło nie jest stałe. Optymalizacja pracy pompy ciepła dzięki technologii inwerterowej nie tylko obniża koszty eksploatacyjne, ale również przyczynia się do zwiększenia żywotności urządzenia poprzez redukcję liczby cykli włączania i wyłączania kompresora.

Wybierając pompę ciepła, warto skonsultować się z doświadczonym instalatorem, który dokładnie oceni potrzeby cieplne budynku i pomoże wybrać urządzenie o odpowiedniej mocy i technologii, aby zapewnić maksymalną wydajność i komfort użytkowania.

Potencjalne problemy z pompami ciepła typu split

Chociaż pompy ciepła typu split są popularnym i wydajnym rozwiązaniem w zakresie ogrzewania i chłodzenia, możemy napotkać pewne problemy, które warto rozważyć przed podjęciem decyzji o ich instalacji. O większości z nich wspominaliśmy już wyżej, dlatego jest to swojego rodzaju podsumowanie z wykluczeniem zalet. Oto najczęstsze z nich:

• konieczność precyzyjnego montażu - jak wspomniano wcześniej, montaż pompy ciepła split jest bardziej złożony niż w przypadku monobloków. Błędy podczas instalacji, takie jak niewłaściwe połączenie rur czy niewystarczające izolowanie, mogą prowadzić do utraty efektywności energetycznej i zwiększać ryzyko awarii.
• ryzyko wycieku czynnika chłodniczego - Ze względu na rozdzieloną konstrukcję i konieczność połączenia rurociągowego między jednostkami, istnieje ryzyko wycieków czynnika chłodniczego. Taka sytuacja nie tylko obniża wydajność systemu, ale jest również szkodliwa dla środowiska.
• wymagania serwisowe - Pompy ciepła typu split wymagają regularnego serwisowania i kontroli, co wiąże się z dodatkowymi kosztami. Należy regularnie sprawdzać stan połączeń, dokonywać czyszczenia jednostek oraz uzupełniać czynnik chłodniczy, co musi wykonywać certyfikowany technik.
• zawodność elektroniki sterującej - Nowoczesne pompy ciepła wyposażone są w zaawansowane systemy elektroniczne do zarządzania ich działaniem. Niestety, takie skomplikowane układy elektroniczne mogą być podatne na awarie, szczególnie w skrajnych warunkach atmosferycznych.
• hałas pracy - Mimo że różnice w poziomie hałasu między modelami split a monoblok są minimalne, to jednak większa 'otwartość' układu w pompach typu split może skutkować wyższym poziomem hałasu, co może być uciążliwe w niektórych środowiskach np. zabudowy bliźniaczej.

Przy wyborze pompy ciepła typu split warto więc dokładnie przemyśleć te potencjalne wyzwania, a także skonsultować się z doświadczonym instalatorem, który pomoże ocenić, czy taka technologia jest najlepszym rozwiązaniem dla konkretnych potrzeb i warunków.