Dofinansowanie do pompy ciepła – co warto wiedzieć?

Początkowa inwestycja w pompę ciepła może wydawać się „zaporowa”. Dofinansowanie do pompy ciepła w ogromnym stopniu rozwiązuje jednak ten problem.

W poniższym artykule przedstawimy kompletny poradnik dotyczący możliwości uzyskania dotacji na pompę ciepła.

Dlaczego warto skorzystać z dotacji na pompę ciepła?

Liczba zainstalowanych pomp ciepła wzrasta w bardzo dynamicznym tempie, nie wspominając już o świadomości społeczeństwa na temat ich istnienia. W 2021 roku zostało zamontowanych dwukrotnie więcej pomp niż w 2020 r. Warto jednak wiedzieć, że prawdziwy dynamiczny wzrost instalacji z pompami ciepła jest dopiero przed nami. 

Coraz więcej osób zdaje sobie bowiem sprawę z korzyści zapewnianych przez inwestycję w takie rozwiązanie, a należą do nich przede wszystkim oszczędności na rachunkach za ogrzewanie i względy ekologiczne - pompy ciepła nie emitują szkodliwych związków do środowiska. 

Inwestycja w pompę ciepła zwraca się nawet po 5-9 latach, a z dofinansowaniem można ten czas  zdecydowanie skrócić. Nie można też zapomnieć o szalejących cenach energii m.in. za gaz, dzięki czemu montaż pompy ciepła pozyskującej energię grzewczą z odnawialnego źródła, jest jeszcze bardziej opłacalny.

Właśnie te czynniki stanowią główny powód, dla którego powstaje wiele programów dofinansowujących zakup i montaż pompy ciepła – zarówno na poziomie ogólnopolskim, wojewódzkim, a nawet gminnym i miejskim.

Nie można też zapominać o obowiązku wymiany starych kotłów na paliwo stałe tzw. kopciuchów w związku z Uchwałą antysmogową. Termin na dopełnienie tego nakazu upłynął z dniem 1 stycznia 2022 r. lub 2024 roku (w zależności od województwa). Niestety wciąż wielu właścicieli nieruchomości nie ma świadomości tego nakazu.

Jak pozyskać dofinansowanie do pompy ciepła? 

Wspomnieliśmy już, że to ekologiczny charakter pozyskiwania energii z odnawialnych źródeł, odpowiada za przeznaczenie znacznych środków przez różne kraje i wspólnoty na dotacje w tym zakresie.

Każdy program ma swoje własne wymagania i kwoty wsparcia. Szeroka rozpiętość tych form finansowania pozwala uzyskać dofinansowanie wielu grupom docelowym, czyli osobom fizycznym, rolnikom czy przedsiębiorcom.

W przypadku programów ogólnopolskich wzory wszelkich formularzy są dostępne online na stronach danego programu, co znacznie ułatwia sprawę i skraca czas potrzebny na złożenie wniosku. W przypadku form wsparcia lokalnego należy skontaktować się z oddziałem nadzorującym dany projekt. Warto jednak wiedzieć, że firma montująca pompę ciepła z reguły pomoże nam w wypełnieniu wniosków, dlatego najczęściej nie musimy się martwić o błędne wypełnienie formularzy.

Kolejną dobrą wiadomością są ostatnie zmiany w przepisach, które spowodowały, że czas rozpatrywania wniosków uległ znacznemu skróceniu np. w przypadku programu Czyste Powietrze z 90 do 30 dni. 

Lista dotacji ogólnopolskich wraz z wymaganiami 

Sytuacja w zakresie dofinansowań na pompy ciepła zmienia się bardzo dynamicznie i co najważniejsze – w większości przypadków na korzyść właściciela.

Na dodatek istnieje możliwość łączenia ze sobą pewnych programów, co przekłada się na jeszcze większe kwoty wsparcia – takie możliwości są dostępne jednak z reguły dla najbardziej potrzebujących gospodarstw.

Trzeba też pamiętać, że w 2023 roku powoli kończą się wsparcia w zakresie inwestycji w kotły na paliwo stałe. Tym samym można przewidywać, że jeszcze więcej uwagi, a tym samym środków, zostanie przyznane na odnawialne źródła w najbliższych latach. Poniżej przedstawiamy listę dotacji na pompy ciepła:

Nazwa programu	Kwoty dofinansowania	Dla kogo?
Czyste Powietrze	maks. 50 900 zł na pompę ciepła	właściciele domów lub lokali z wydzieloną księgą wieczystą (osoby fizyczne)
Moje Ciepło	maks. 7 000 zł na pompę ciepła powietrzną, na gruntową 21 000 zł	właściciele nowo wybudowanych budynków (osoby fizyczne)
Stop Smog	maks. 53 000 zł	osoby fizyczne, których nie stać na wymianę pieca i ocieplenie domu
Agroenergia	15 000 zł dla instalacji od 10 do 30 kW, 25 000 zł dla instalacji od 30 kW do 50 kW. Dodatkowe 10 000 zł na instalacje hybrydowe	rolnicy
Energia Plus	dotacja na 50% wartości inwestycji, pożyczka nawet do 85%	przedsiębiorstwa
Ulga Termomodernizacyjna	maks. 53 000 zł w formie odliczenia od podatku	osoby fizyczne opodatkowani na zasadach ogólnych, liniowo i ryczałtem

Czyste powietrze

Program Czyste Powietrze jest jednym z najbardziej popularnych sposobów uzyskania dofinansowania na pompę ciepła, lecz nie tylko to urządzenie.

Wsparcie finansowe można przeznaczyć bowiem także na mikroinstalację fotowoltaiczną, ocieplenie domów i wymianę okien/drzwi (wraz z robocizną), instalację centralnego ogrzewania lub ciepłej wody użytkowej.

Warto wspomnieć, że wsparcie finansowe otrzymywane w ramach programu „Czyste Powietrze”, można otrzymać zarówno na projekty nierozpoczęte, w trakcie realizacji, jak i zakończone – w przypadku tych ostatnich, koszty nie mogą zostać poniesione wcześniej niż 6 miesięcy przed dniem złożenia wniosku.

Z dofinansowania na pompy ciepła w ramach programu Czyste Powietrze mogą skorzystać właściciele domów jednorodzinnych lub wydzielonych lokali w budynku mieszkalnym z osobną księgą wieczystą.

Kryteria przystąpienia do programu Czyste Powietrze obejmuje trzy poziomy wsparcia finansowego, a mianowicie:

• podstawowy – łączny dochód właścicieli nieruchomości nie może przekraczać 100 000 zł w skali roku
• podwyższony – w przypadku gospodarstw domowych jednoosobowych dochód właściciela nie może przekraczać 2 651 zł, natomiast 1 894 zł na osobę w przypadku gospodarstw wieloosobowych
• najwyższy – w przypadku gospodarstw domowych jednoosobowych dochód właściciela nie może przekraczać 1526 zł, natomiast w przypadku gospodarstw wieloosobowych 1090 zł.

Warto wspomnieć, że Czyste Powietrze to jedyny program, który daje możliwość otrzymania aż 50% środków jeszcze przed rozpoczęciem inwestycji. Jednakże pojawił się też nowy obowiązek – konieczność przeprowadzenia audytu energetycznego, który w 100% jest finansowany z dotacji. 

Rodzaj pompy ciepła	Maksymalne dofinansowanie*
Pompa ciepła grunt/woda; woda/woda	do 50 900 zł
Pompa ciepła powietrze/powietrze	do 11 100 zł
Pompa ciepła powietrze/woda	do 31 500 zl

*dla najwyższego poziomu dofinansowania

Mój Prąd

Dotychczas środki finansowe z programu Mój Prąd można było przeznaczyć tylko na mikroinstalacje fotowoltaiczne, a w czwartej odsłonie na magazyny energii, ciepła i systemy zarządzania energią. Piąta odsłona to nowość w postaci wpisania pomp ciepła w koszty kwalifikowane.

Jednakże pamiętajmy, że wciąż wymagana jest fotowoltaika, która jest fundamentem tego program. Chyba, że udało Ci się skorzystać z tej dotacji w poprzednich edycjach, jednak teraz chcesz dokupić magazyn energii czy pompę ciepła – wciąż możesz to zrobić!

Wysokość dofinansowania wynosi maksymalnie 50% kosztów na koszty kwalifikowane i nie więcej niż:

Rodzaj pompy ciepła	Maksymalne dofinansowanie
Pompa ciepła grunt/woda; woda/woda	do 28 500 zł
Pompa ciepła powietrze/powietrze	do 4 400 zł
Pompa ciepła powietrze/woda	do 19 400 zł (klasa energetyczna A++, woda na wylocie 55°C) do 12 600 zł (klasa energetyczna A+, woda na wylocie 55°C)

Moje Ciepło

Długo wyczekiwany program „Moje ciepło” został uruchomiony na przełomie marca i kwietnia 2022 r.

Jego nazwa nie jest przypadkowa – wielu osobom może kojarzyć się z programem „Mój prąd”, który nigdy nie został rozszerzony o dotacje na zakup i montaż pompy ciepła. Program „Moje ciepło” ma charakteryzować się więc podobnym założeniem – „szybkie” dofinansowanie na pompy ciepła przeznaczone dla domów o podwyższonym standardzie energetycznym.

Program jest przygotowywany przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), a jego celem jest sfinansowanie minimum 57 000 pomp ciepła w Polsce.

Wiemy już więc, że program „Moje ciepło” będzie skierowany do osób fizycznych, które są właścicielami lub współwłaścicielami budynków w trakcie budowy lub już wybudowanych - zawiadomienie o zakończeniu budowy lub pozwolenie na użytkowanie nie może być jednak wydane wcześniej niż 1 stycznia 2021 roku. 

Wsparcie finansowe w ramach programu „Moje Ciepło” będzie wynosić maksymalnie 30%.

Trzeba jednak zaznaczyć, że maksymalna wartość dofinansowania to:

• 7 000 zł na powietrzne pompy ciepła
• 21 000 zł na gruntowe pompy ciepła

Warto też wiedzieć, że istnieje możliwość uzyskania 45% dofinansowania dla rodzin z Kartą Dużej Rodziny. Informacja ta nie jest jednak jeszcze potwierdzona.

Stop Smog

Głównym założeniem programu „Stop Smog” nadzorowanego przez Ministra Klimatu i Środowiska, NFOŚiGW i Banku Gospodarstwa Krajowego jest wsparcie finansowe dla właścicieli nieruchomości, których nie stać na wymianę starego pieca i ocieplenie domu. Z kolei ostateczny cel programu „Stop Smog” to ograniczenie emisji szkodliwych substancji do środowiska, co wynika z korzystania ze źródeł o wysokim stopniu emisyjności.

Pozwala on na uzyskanie nawet 100% finansowania inwestycji – maksymalnie w kwocie 53.000 zł. Program przewiduje podpisywanie umów do końca 2024 roku, a wydatkowanie do 2028 roku.

Środki przewidziane w ramach dofinansowania „Stop Smog” można przeznaczyć na:

• wymianę źródła ciepła na niskoemisyjne;
•  wymianę całej instalacji grzewczej;
• termomodernizacja budynku;
• utylizacja przestarzałego źródła ciepła;
• przyłączenie do sieci ciepłowniczej lub gazowej;
• modernizację systemu wentylacyjnego;

Program jest realizowany do 2024 roku.

Agroenergia

Kolejny program na naszej liście to „Agroenergia” – skierowany do rolników. Oferuje on dotacje i niskoprocentowe pożyczki na inwestycje związane z odnawialnymi źródłami energii, w tym zakup i montaż pompy ciepła, mikroinstalacji fotowoltaicznej i magazynów energii.

Warto jednak zaznaczyć, że moc instalacji powinna mieścić się w przedziale od 10kW do 50kW (w tym artykule nie uwzględniamy jednak środków z II części programu na biogazownie i elektrownie wodne). W przypadku instalacji hybrydowych łączna moc systemu może przekraczać 50kW, jednak moc poszczególnych jednostek np. pompa ciepła, fotowoltaika tej wartości przekraczać nie może.

Wartość dofinansowania jest uzależniona właśnie od tej mocy:

• do 20% dla instalacji od 10 do 30kW – nie więcej niż 15 tysięcy złotych;
• do 13% dla instalacji od 30 do 50kW – nie więcej niż 25 tysięcy złotych;

W przypadku inwestycji w instalację hybrydową można otrzymać dodatkowe 10.000 zł.

Nabór zgłoszeń trwa do 30 września 2025 roku. Warto jednak pamiętać, że środki w ramach programu mogą zostać wyczerpane przed tym terminem.

Energia Plus

Program Energia Plus nadzorowany przez Narodowy Fundusz Ochrony i Gospodarki Wodnej jest skierowany do przedsiębiorców. Jego celem jest zmniejszenie negatywnego oddziaływania podmiotów gospodarczych na środowisko, jak również poprawa jakości powietrza przez wsparcie inwestycji w tym zakresie.

Z tego programu polecamy szczególnie skorzystać firmom z sektora MŚP (małe i średnie przedsiębiorstwa), dla których koszt energii elektrycznej ma kluczowe znaczenie na funkcjonowanie przedsiębiorstwa.

W ramach programu można uzyskać:

• dofinansowanie do 50% kosztów inwestycji w technologię OZE;
• pożyczkę do 85% kosztów kwalifikowanych mieszczących się w zakresie od 500 000 zł do nawet 3,9 milionów złotych;

Ulga termomodernizacyjna

Na sam koniec zostawiamy omówienie kwestii ulgi termomodernizacyjnej – nie oznacza to jednak, że nie jest to kwestia istotna, a wręcz przeciwnie.

Ulga termomodernizacyjna przysługuje bowiem niemal każdemu – jej beneficjentami są osoby rozliczające podatek na zasadach ogólnych, na podatku liniowym czy też ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

W skrócie – ulga termomodernizacyjna polega na odjęciu kwoty przeznaczonej na inwestycje, które zmniejszają zapotrzebowanie na energię grzewczą, od podstawy opodatkowania (!). Ulga termomodernizacyjna wynosi maksymalnie 53 000 zł – w przypadku małżeństw kwota ta natomiast wynosi aż do 106 000 zł (po 50% na małżonka).

Jednakże zaznaczamy – chodzi o obniżenie PODSTAWY opodatkowania, a nie rzeczywistego podatku.

Kolejna ważna kwestia – ulgę termomodernizacyjną można łączyć z każdą dotacją, jednakże uldze podlega jedynie kwota, którą rzeczywiście ponieśliśmy. Oznacza to, że środki uzyskane w ramach dotacji nie obniżają podatku należnego urzędowi skarbowemu.

Lokalne programy dofinansowania na pompy ciepła

Warto wiedzieć, że istnieje jeszcze wiele programów na poziomie wojewódzkim, gminnym, a nawet miejskim, o których nie wspomnieliśmy powyżej.

Lokalne programy dotujące pompy ciepła pojawiły się w wyniku przyjętych ustaw antysmogowych. Dotyczą zatem przede wszystkim wymiany pieców na niskoemisyjne lub bez emisyjne źródła pozyskiwania energii.

Sytuacja w zakresie dofinansowań na zakup i montaż pomp ciepła zmienia się bardzo dynamicznie. Z tego powodu najlepiej śledzić na bieżąco możliwości uzyskania wsparcia finansowego w tym zakresie w Wojewódzkich Funduszach Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, urzędach Miast, gmin i starostw powiatowych.

Przykładowe regionalne programy, w ramach których możesz uzyskać dotację na pompę ciepła:

Nazwa programu	Region	Wysokość wsparcia
Kawka PLUS	Wrocław	Do 12 000 zł
Wymiana kopciucha	Warszawa	Do 50 000 zł
Program Ograniczenia Niskiej Emisji na lata 2021-2023	Dąbrowa Górnicza	Do 5 000 zł

W celu wyszukania konkretnych programów warto skorzystać z ogólnodostępnego narzędzia, jakim jest EkoDotacja.

Podsumowanie

Dynamika zmian w sektorze energetycznym dopiero nabiera prawdziwego rozpędu. Konieczność ograniczenia zmian klimatycznych to nie jedyny powód, dla którego cywilizacja kieruje się ku odnawialnym źródłom energii. Wpływ ma na to niepewność na rynku surowców w tym gazu. Ma to swoje odzwierciedlenie w przeznaczaniu ogromnych środków przez Państwa i wspólnoty na dofinansowania w zakresie odnawialnych źródeł energii. 

Obecnie praktycznie każdy może skorzystać z różnych form wsparcia w zakresie dofinansowania do pompy ciepła. Podjęcie takiej decyzji niesie za sobą same korzyści - wraz z pompą ciepła otrzymujemy oszczędne, ekologiczne i nowoczesne źródło energii grzewczej w naszym domu.